Bezrobocie wśród kobiet na tle zmian zachodzących w gospodarce

Przez ostatnie lata bezrobocie panujące wśród kobiet było większe niż wśród mężczyzn. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest kilka. Główna to wciąż wywierający duży wpływ na zbiorowość ludzką, a kształtowany przez lata, patriarchalny model rodziny. Kobieta zajmowała w nim miejsce gospodyni domowej sprawującej opiekę nad dziećmi. Dbała o stan gospodarstwa domowego, odpowiadała za wszystkie życiowe potrzeby członków rodziny. Do takich kobiet często przyklejano łatkę „kury domowej”.

Innym problemem było wyrobienie w świadomości ludzkiej, szczególnie w okresie powojennej Polski, modelu kobiety pomocniczki, asystentki, sekretarki, która w hierarchii zawodowej osiągnęła wszystko co było do osiągnięcia. Najwyższe stanowiska dyrektorskie, prezesowskie i tak były bowiem zarezerwowane dla mężczyzn.

Zmiany ustrojowe i idące w ślad za nimi zmiany gospodarcze,  spowodowały, że utarte do tej pory w świadomości stereotypy, zaczęły jednak ulegać przeobrażeniom. Kobiety potrafiły łamać bariery i torować sobie drogę do najważniejszych stanowisk w instytucjach państwowych, korporacjach gospodarczych, środowiskach biznesowych. Proces ten wciąż jednak postępuję zbyt wolno.

Powiatowy Urząd Pracy w Częstochowie od 2003 odnotowuje spadek bezrobocia rejestrowanego. Największa dynamika spadku wystąpiła w 2007 roku. Spadek odnotowany został także w liczbie bezrobotnych kobiet i to zarówno jeśli chodzi o miasto Częstochowę, jak i powiat częstochowski. Rekordowy nastąpił w 2007 roku, gdy liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zmniejszyła się o 24,2 punktu procentowego. Zestawiając ze sobą dane z lat 2004 – 2008 bezrobocie wśród kobiet spadło w tym okresie o 4 754 osób, czyli 50,6 proc.

Spadała także liczba bezrobotnych kobiet w województwie śląskim. W analogicznym okresie (lata 2004 – 2008) aż o 57,4 proc. Podobną tendencję można było zaobserwować w skali całego kraju – spadek wyniósł 46,9 proc.

Nadejście kryzysu gospodarczego, którego pierwsze symptomy odczuliśmy w październiku 2008 roku, spowodowało, że liczba rejestrujących się kobiet zaczęła rosnąć. Według danych na koniec 2009 roku najwięcej bezrobotnych kobiet zarejestrowanych było w województwie mazowieckim. Drugi miejsce w tej statystyce zajmowało województwo śląskie.

Liczba zarejestrowanych w Polsce bezrobotnych kobiet na koniec 2009 roku

Nieco inaczej wygląda statystyka obrazująca udział bezrobotnych kobiet w gronie wszystkich bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Częstochowie. Ten odsetek wykazywał w ostatnich latach niewielką tendencję wzrostową. W latach 2004 – 2008 w rejestrach urzędu pracy pozostawało więc nieco więcej bezrobotnych kobiet niż bezrobotnych mężczyzn.

W 2009 roku sytuacja ta zmieniła się i środek ciężkości bezrobocia jeśli chodzi o płeć został przesunięty na stronę męską. To zjawiska potwierdza spostrzeżenia analityków śledzących zmiany na rynku pracy. Ten staje się bardziej przyjazny dla kobiet. Jest to efektem przeobrażeń gospodarczych, które dynamicznie rozwijają sferę usług, pozostawiając z tyłu przemysł, w którym liczba miejsc pracy maleje. Usługi, jak wiadomo, pozostają od lat domeną kobiet.

Profesor Irena Kotowska ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie dostrzega także inny korzystny czynnik wpływający na poprawę sytuacji kobiet na rynku pracy. Dotyczy on poziomu wykształcenia. Według danych za rok 2009 już prawie 40 proc. kobiet w wieku 25 – 34 lat ma wyższe wykształcenie.  To zmiana jakościowa, która każde zupełnie inaczej sytuować dzisiejszą kobietę poszukującą zatrudnienia.